Πήρα μαύρα και άσπρα τετράγωνα, σε έναν τόπο, όπου μπορώ να κινήσω τα πιόνια. Και να παίξω το παιχνίδι. Το παιχνίδι της ζωής, που είναι μια σκακιέρα. Έτσι λένε κάποιοι. Παρομοιάζουν την ζωή με μια σκακιέρα. Μπροστά και πίσω λοιπόν, δεξιά κι αριστερά, ακόμα και διαγώνια. Η σκέψη εκρήγνυται. Όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί. Σκέψη και οξυδέρκεια για κάθε στρατηγική. Σαν τον πόλεμο. Είναι μια στρατηγική πολέμου. Ο βασιλιάς και η βασίλισσα, οι πύργοι, τα άλογα, οι στρατιώτες.. Πώς θα σκεφτώ για να νικήσω τον αντίπαλο που είναι εχθρός μου. Έτσι είναι η ζωή, λένε. Ο θάνατός σου είναι η ζωή μου. Να σε εξοντώσω για να ζήσω. Να σου πάρω το βασιλιά. Να σου πάρω την βασίλισσα. Και αυτό είναι άθλος. Πώς θα μπορούσε να μην είναι; Ο βασιλιάς και η βασίλισσα είναι οι αρχηγοί. Θα νικήσω τους μικρούς ή μεγάλους φύλακές τους, τους έξυπνους και τους ευέλικτους μπροστάρηδες για να φτάσω στις μεγάλες δυνάμεις του βασιλικού ζεύγους.. και τότε θα είμαι ο ισχυρός και ικανοποιημένος νικητής του παιχνιδιού της ζωής. Και είμαι σίγουρος ότι έχω κάνει όλες τις δυνατές κινήσεις μου. Γι’ αυτό άλλωστε και νίκησα στο παιχνίδι της ζωής που είναι παιχνίδι στρατηγικής. Όμως, κάτι λείπει.. Τι γίνεται με τους κύκλους; Και τι γίνεται με το πάνω και το κάτω; Και με το μέσα και το έξω; Ένα παιχνίδι που αποκλείει όλες αυτές τις κινήσεις. Έχει κανόνες, από τους οποίους λείπουν όλες αυτές οι πιθανές πραγματικότητες. Εμείς πρέπει να υπακούσουμε στους κανόνες του, αλλιώς δεν έχουμε δικαίωμα συμμετοχής. Δηλαδή θα παίξουμε χωρίς κύκλους, χωρίς μέσα και έξω και χωρίς πάνω και κάτω. Που σημαίνει, ότι οι κινήσεις είναι περιορισμένες, σύμφωνες με τους νόμους αυτού του παιχνιδιού. Είναι αυτό ή εκείνο. Όχι κάτι άλλο. Και όχι κάπου αλλού. Πάνω στην σκακιέρα. Πουθενά αλλού. Πώς όμως μπορεί να θριαμβεύσει μια ικανότητα σκέψης, όταν περιορίζονται τόσο τα ενδεχόμενα; Η σκέψη ανοίγει και πολλαπλασιάζεται. Ανακαλύπτει χώρους και κόσμους άλλους. Ή μήπως όχι; Της έμαθαν να κινείται με στρατηγικές πολέμου. Και ο πόλεμος είναι κατάκτηση και θάνατος. Η νίκη προϋποθέτει και συνεπάγεται τον θάνατο του άλλου. Αυτού που στέκεται απέναντι και φυλάει τους δικούς του βασιλιάδες.. Και εγώ ως νικητής, είμαι αξιότερος από τον απέναντι, γιατί βρήκα τρόπους να τον εξευτελίσω και να του σκοτώσω ή να πάρω ομήρους τους βασιλιάδες του.. Και είμαι χαρούμενος και επιβεβαιωμένος.. Ωραίο παιχνίδι που είναι η ζωή αλήθεια.. Κι αν ήμουν στην θέση του άλλου; Του νικημένου; Τι θα έλεγα για την στρατηγική μου; Ότι δεν άξιζε τον κόπο το παιχνίδι ή ότι ήμουν ανίκανος να πολεμήσω; Ή ότι αυτός που μου έμαθε να παίζω, δεν ήταν καλός; Ή μήπως την επόμενη φορά θα επιχειρούσα να εντάξω στην στρατηγική μου και τον δόλο; Άλλωστε, στον πόλεμο, όλα επιτρέπονται. Τότε όμως, πώς λειτουργούν οι κανόνες; Στους κανόνες ενός παιχνιδιού, δεν συμπεριλαμβάνεται ο δόλος. Ο δόλος είναι επινόημα ενός ανήθικου παίκτη. Αλλά ο δόλος, μπορεί να είναι δημιούργημα της σκέψης που λέγαμε πως ανοίγει.. Μπροστά στην νίκη που είναι εμπρός, τι σημασία μπορεί να έχει ένας τόσο δα μικρός δόλος; Η σκέψη πάει παντού. Και όχι απαραίτητα στην ηθικότητα. Και θα αναρωτιέται ίσως κάποιος.. Πώς έγινε και κατέκτησε η σκέψη αυτήν την σημαντική θέση; Ο δόλος και το παρασκήνιο είναι στοιχεία του πολέμου. Και εφόσον έχουμε ταυτίσει την ζωή με τον πόλεμο, άρα, η σκέψη με τις προεκτάσεις της, είναι η κινητήρια και η αποτελεσματική δύναμή μας. Παρόλα αυτά, αποκλείονται οι κύκλοι, το πάνω και το κάτω, το μέσα και το έξω.. Όλες αυτές οι κινήσεις είναι απαγορευμένες στην σκέψη της συγκεκριμένης στρατηγικής. Ο δόλος και το παρασκήνιο, ανήκουν όμως, στην κίνηση του πίσω.. (πίσω από..), που είναι αποδεκτή από τον νόμο του παιχνιδιού. Πίσω από το βλέμμα σου, πίσω από αυτό που νιώθεις (τι είναι αυτό;.. ), πίσω από την ανάγκη σου να υπερασπιστείς τους βασιλιάδες σου.. δηλαδή αυτά που θεωρείς ότι έχουν αξία.. Και κερδίζει ο δόλος, γιατί εσύ, ξέρεις και τους κύκλους και το μέσα και το έξω.. αλλά δεν αναγνωρίζονται ως κινήσεις.. γιατί δεν είναι στους κανόνες του παιχνιδιού.. Είτε κινείσαι είτε όχι, δεν φαίνεται πουθενά.. Και στο τέλος χάνεις τους βασιλιάδες σου.. χάνεις το παιχνίδι.. γιατί δεν έπαιξες με στρατηγική.. δεν έβαλες την σκέψη σου να «δουλέψει», δεν αγνόησες τον κύκλο και το μέσα και το έξω, γιατί η αρένα με τα άσπρα και τα μαύρα τετράγωνα δεν σου ταιριάζει και γι’ αυτό δεν έμαθες ποτέ να παίζεις. Η αρένα φέρνει τον θάνατο. Ο ταύρος σκοτώνεται, η αρένα γεμίζει αίμα, οι στρατιώτες πεθαίνουν.. ο λόφος γεμίζει πτώματα.. Δεν μου αρέσει αυτό το παιχνίδι.. δεν θέλω να το μάθω.. Έχω χάσει ήδη;
Πρόλαβα όμως και έσωσα τους βασιλιάδες μου. Τους πήρα μαζί μου για να τους δείξω τον δρόμο για το παλάτι. Μακριά από την αρένα με τα μαύρα και άσπρα τετράγωνα. Το παλάτι που είναι στην μέση της πολύχρωμης πολιτείας, χωρίς τείχη γύρω και χωρίς στρατιώτες να φρουρούν. Τα άλογα είναι για περίπατο στη λιμνούλα του δάσους και οι πύργοι, για υπέροχες γιορτές με κρασί από πορφυρό βελούδο..
Λίλιαν Πέλκα
Φοιτήτρια Φιλοσοφικής Σχολής ΑΠΘ
